qt (çalışma alanı) ne demek?

Qt, birden çok platformu destekleyen bir grafiksel kullanıcı arayüzü geliştirme araç takımıdır. Genellikle GUI programları geliştirmek için kullanılsa da gelişmiş kütüphanesi GUI bileşenlerinin dışında birçok araç içermektedir. Qt, en çok KDE masaüstü ortamında, Opera ağ tarayıcısında ve Skype anlık mesajlaşma programlarında kullanılmasıyla bilinir.

Qt, C++ kullansa da, farklı dillere olan bağlantıları sayesinde Python, Ruby, PHP, Perl, Pascal, C# ve Java ile de kullanılabilir.

Yazılım Geliştirme Kiti olarak dağıtılan Qt, kurulduğunda birçok örnek uygulama ile birlikte gelmektedir. Yeni Tümleşik Geliştirme Ortamı olan Qt Creator sayesinde geliştirme süreci büyük ölçüde hızlandırılmıştır.

Geçmiş

SürümTarih
1.410 Temmuz 1998
1.412 Ekim 1998
1.4219 Aralık 1998
1.4413 Mart 1999
226 Haziran 1999
2.113 Nisan 2000
2.27 Aralık 2000
2.38 Mart 2001
316 Ekim 2001
3.114 Kasım 2001
3.224 Temmuz 2003
3.35 Şubat 2004
429 Haziran 2005
4.120 Aralık 2005
4.24 Ekim 2006
4.330 Mayıs 2007
4.46 Mayıs 2008
4.53 Mart 2009
4.61 Aralık 2009
4.6.38 Haziran 2010
4.721 Eylül 2010
4.7.19 Kasım 2010
4.7.21 Mart 2011
4.7.34 Mayıs 2011
4.7.41 Eylül 2011
4.815 Aralık 2011
4.8.128 Mart 2012
4.8.222 Mayıs 2012
519 Aralık 2012
5.0.29 Nisan 2013
5.1.13 Temmuz 2013
5.212 Aralık 2013
5.2.15 Şubat 2014
5.320 Mayıs 2014
5.3.125 Haziran 2014
5.3.216 Eylül 2014
5.410 Aralık 2014
5.4.124 Şubat 2015
5.4.22 Haziran 2015
5.51 Temmuz 2015
5.5.115 Ekim 2015
5.616 Mart 2016
5.6.18 Haziran 2016
5.6.212 Ekim 2016
5.6.321 Eylül 2017
5.716 Haziran 2016
5.7.114 Aralık 2016
5.823 Ocak 2017
5.931 Mayıs 2017
5.9.130 Haziran 2017
5.9.26 Ekim 2017
5.9.322 Kasım 2017
5.9.423 Ocak 2018
5.9.512 Nisan 2018
5.9.611 Haziran 2018
5.9.723 Ekim 2018
5.9.818 Nisan 2019
5.9.917 Aralık 2019
5.107 Aralık 2017
5.10.113 Şubat 2018
5.1122 Mayıs 2018
5.11.119 Haziran 2018
5.11.220 Eylül 2019
5.11.34 Aralık 2018
5.126 Aralık 2018
5.12.11 Şubat 2019
5.12.215 Mart 2019
5.12.317 Nisan 2019
5.12.417 Haziran 2019
5.12.511 Eylül 2019
5.12.613 Kasım 2019
5.12.731 Ocak 2020
5.1319 Haziran 2019
5.13.15 Eylül 2019
5.13.231 Ekim 2019
5.1412 Aralık 2019
5.14.127 Ocak 2020
5.1526 Mayıs 2020

'''''

Nokia'nın, Qt'nin orijinal geliştiricisi olan Norveçli firma Trolltech'i satın almasıyla oluşan Qt Programlama Çatısı birimi tarafından geliştirilmektedir. Dikkatleri ilk kez KDE masaüstü ortamının bu araç takımını kullanması ile çekmiştir. İlk sürümleri özgür olmayan bir lisansla dağıtılmaktadır. Linux gibi hızla büyüyen bir özgür işletim sisteminin en popüler masaüstü ortamının özgür olmayan bir araç takımı kullanması elbette hoş karşılanmamıştır. Tepki olarak GTK+ kullanarak GNOME masaüstü geliştirilmeye başlanmıştır. Bununla birlikte Harmony denen ve Qt'ye benzeyen bir araç takımı da geliştirilmeye başlanmıştır.

Trolltech, bu tepkilere karşı Qt'yi QPL denen, GPL benzeri bir lisansla yayınlamıştır. Bunu da beğenmeyen özgür yazılım takipçileri sonunda Trolltech'e Qt'yi GPL olarak dağıtmasından başka çare bırakmamıştır. Eğer olur da Trolltech'in başına bir şey gelirse diye, hem Qt hem de KDE kütüphanelerinin gelişimini devir alacak KDE Free Qt Foundation kurulmuştur.

Qt, dördüncü sürümüne kadar Windows platformu üzerinde GPL olarak dağıtılmıyordu. Dördüncü sürümle birlikte Windows için de GPL lisanslı dağıtılmaya başlandı. Bu sürüm ile de GUI olmadan, konsol uygulamaları geliştirilebilir hale gelmiştir.

Qt'nin GPL sürümü ile geliştirilen uygulamalar mutlaka GPL olarak lisanslanmalıdır. Farklı lisanslama yapmak için Qt'nin ücretli sürümleri kullanılabilir.

Nokia tarafından satın alınan Trolltech firması QT'yi 4.5 sürümünden itibaren LGPL lisansı altında dağıtmaya başlamıştır, böylelikle Qt, ticarî yazılımlarda para ödenmeden kullanılabilmektedir.

Platformlar

  • Qt/X11 - X Pencere Sistemi için
  • Qt/Mac - Apple Mac OS X için
  • Qt/Windows - Microsoft Windows için
  • Qt/BB10 - BlackBerry 10 için
  • Qt/Embedded - Gömülü sistemlerde geliştirmek için
  • Qt/Jambi - Java ortamında geliştirmek için
  • Qt/Windows CE / Mobile - Windows CE için
  • Qt/Symbian - Symbian OS için
  • Qt/Maemo - Maemo için
  • Qt/Android - Android için (Önizleme sürümü)
  • Qt/IOS - IOS için (Önizleme sürümü)

Diğer platformlar

Nokia'nın doğrudan desteklemediği, fakat Gitorious üstünden halka açık geliştirilen sürümleri:

Moduller

  • QtCore Diğer modüller tarafından kullanılan çekirdek grafiksel olmayan sınıf
    • QtGui Grafik kullanıcı arayüzü (GUI) bileşenleri
    • QtMultimedia Düşük seviye multimedya işlevleri için sınıflar
    • QtNetwork Ağ programlama için sınıflar
    • QtOpenGL OpenGL desteği sınıfları
    • QtOpenVG OpenVG destek sınıfları
    • QtScript Qt scriptleri değerlendirmek için Sınıflar
    • QtScriptTools Qt script ek bileşenleri
    • QtSql SQL kullanarak veritabanı entegrasyonu için sınıflar
    • QtSvg SVG dosyalarının içeriğini göstermek için sınıflar
    • QtWebKit Web içeriğini görüntülemek ve düzenlemek için Sınıflar
    • QtXml XML işleme için Sınıflar
    • QtXmlPatterns XML ve özel veri modelleri için XQuery & XPath motoru
    • Phonon Multimedya çerçeve sınıfları
    • Qt3Support Qt 3 uyumluluğu sınıfları
    • QtDeclarative
  • Qt 5 ile getirilmesi planlanan yeni modüller 3
    • QtBluetooth Bluetooth cihazla etkileşim için sınıflar
    • QtContacts Kişilerinizi yönetmek için sınıflar
    • QtLocation Konumlandırma, harita, navigasyon ve yer arama için sınıflar
    • QtOrganizer Takvim olaylarını yönetmek için sınıflar
    • QtPrintSupport Yazdırma için sınıflar
    • QtPublishSubscribe Bildirimlere abonelik için basitleştirme mekanizması
    • QtSensors Donanım sensörleri okuma sınıfları
    • QtServiceFramework Servisleri oluşturmak ve başlatmak için sınıflar
    • QtSystemInfo Bir aygıt hakkındaki bilgilere erişmek için sınıflar
    • QtVersit Versit yönetmek için sınıflar
    • QtWidgets Widget geliştirme sınıfları
    • Qt3D 3D API için elemanlar ve sınıflar
  • Qt araçları ile çalışmak için modüller
    • QtDesigner
    • QtUiTools
    • QtHelp
    • QtTest
  • Unix geliştiricileri için modüller
    • QtDBus
  • Windows geliştiricileri için modüller
    • QAxContainer
    • QAxServer

Farklı lisanslı sürümleri

(Bilgilerin eksik olması muhtemeldir)

  • Qt Console - GUI olmadan geliştirme için
  • Qt Desktop Light - Başlangıç GUI geliştirme için, veritabanı ve ağ desteği yoktur
  • Qt Desktop - Tam sürüm
  • Qt Open Source Edition - Tam sürüm, özgür yazılım geliştiricileri için

Qt araçları

  • Qt Creator - kodlama, GUI tasarımı, belgelendirme görüntüleme, hata ayıklama gibi işlemleri gerçekleyen Tümleşik Geliştirme Ortamı
  • Qt Designer - grafik arabirim tasarımı yapmak için kullanılan bir araç
  • Qt Linguist - Qt uygulamalarının diğer lisanlara çevrilmesi için kullanılan program
  • Qt Assistant - geliştirme aşamasında kullanılabilen belge görüntüleyici program
  • Qt Visual Studio Add-in - Visual Studio içinden qt kullanmak için eklenti
  • Qt Eclipse Integration - Eclipse (yazılım) eklentisi

Kaynakça

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: qt (çalışma alanı). Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

Kategoriler